Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy (rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku), a biorący – zwrócić tę samą ilość pieniędzy (tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości). Umowa ta nie wymaga formy aktu notarialnego, zaś w razie niezwrócenia pożyczki w terminie można dochodzić swoich praw przed sądem. Jeżeli pożyczkodawca chce lepszego zabezpieczenia wierzytelności warto zobowiązać pożyczkobiorcę do ustanowienia hipoteki i złożenia oświadczenia o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 Kodeksu postępowania cywilnego. Dla ważności tych czynności konieczne jest sporządzenie aktu notarialnego, który może być dokumentem odrębnym od umowy pożyczki lub obejmować jej treść. W drugim przypadku notariusz jest płatnikiem podatku PCC w odniesieniu do ustanowienia hipoteki i umowy pożyczki. Do jego obowiązków należy obliczenie, zarejestrowanie, pobranie i wpłacenie podatku na rachunek organu podatkowego.