Czy rozdzielność majątkowa chroni przed upadłością małżonka? Czy status przedsiębiorcy ma wpływ na rozdzielność majątkową w razie ogłoszenia upadłości?
Rozdzielność majątkowa, a majątek osobisty
Kodeks rodzinny i opiekuńczy stanowi, że wspólność majątkowa między małżonkami powstaje z mocy ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa i obejmuje przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.
Czy rozdzielność majątkowa chroni przed upadłością małżonka?
Wprawdzie z dniem ogłoszenia upadłości jednego z małżonków z mocy prawa powstaje między nimi rozdzielność majątkowa, jednak jeżeli pozostawali oni w ustroju wspólności majątkowej, ich majątek wspólny wchodzi do masy upadłości, a jego podział jest niedopuszczalny. Interesy wierzycieli upadłego mają prymat. Ochrona małżonka upadłego polega na tym, że może on dochodzić w postępowaniu upadłościowym należności z tytułu udziału w majątku wspólnym (odpowiadającej połowie jego wartości), zgłaszając tę wierzytelność sędziemu-komisarzowi, a także domagać się ustalenia nierównych udziałów w tym majątku. Wspomniane należności nie są uprzywilejowane i należą do drugiej kategorii zaspokojenia z funduszów masy upadłości.
Czy status przedsiębiorcy ma wpływ na rozdzielność w razie upadłości?
Wątpliwości, czy powołane przepisy stosuje się wyłącznie do upadłości małżonków posiadających status przedsiębiorcy, czy też odpowiednio również do osób nieprowadzących działalności gospodarczej (upadłość konsumencka), rozwiała uchwała Sądu Najwyższego z 16.12.2019r. w sprawie III CZP 7/19, z której wynika, że sytuacja prawna osób należących do drugiej kategorii jest taka sama. Zatem nie warto zwlekać ze sporządzeniem notarialnej umowy ustanawiającej rozdzielność majątkową, ponieważ zgodnie z art. 126 Prawa upadłościowego czynność ta jest skuteczna w stosunku do masy upadłości tylko wtedy, gdy umowa zawarta została co najmniej 2 lata przed dniem złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Tak samo jest w przypadku umownego ograniczenia wspólności majątkowej.
Stan prawny: 03.05.2023r.
